Hãy nhìn xuống để sống…

Nguyên văn câu nói mà bà ngoại hay dạy mình lúc còn bé là: “Nhìn lên thì thấy mình không bằng ai, nhưng nhìn xuống thì thấy mình hơn rất nhiều người”.

Lâu lắm mới xem được một video đầy cảm xúc và tạo cảm hứng như thế này! Video từ chương trình Talk Vietnam – “Đêm mơ thấy mình nói tiếng Việt Nam” của kênh VTV4:

Không mấy liên quan nhưng nó làm mình nhớ đến chị hai. Không liên quan vì chị mình là người khiếm thính, không phải khiếm thị như cô Emma. Có thể nói, ngày còn bé, hai chị em sống chung với bà ngoại, và có rất nhiều bất đồng và đánh nhau cãi nhau các thứ nên mình cảm giác không mấy hoà thuận. Để giải quyết thường méc ngoại, nhưng ngoại không biết thủ ngữ nên chỉ mắng bằng miệng làm mình càng ức hơn vì chỉ có mỗi mình mình nghe được.

Đọc đến các bài thơ của cô Emma, nó dạt dào cảm xúc nhất là khi được chuyển ngữ sang tiếng Việt thể lục bát. Nghe những giai điệu trong nhạc phẩm Lòng mẹ của nhạc sĩ Y Vân thì không cầm được nước mắt. Thử nhắm mắt lại để phần nào hiểu được cảm giác của cô.

Thực ra, những cái mùi hương quen thuộc cũng là một trong những ký ức đặc biệt với mình. Với mỗi sự kiện đáng nhớ nhất trong đời mình luôn đi kèm với một mùi hương nào đó. Mình có thể tưởng tượng được như mình đang ở vào ngay thời khắc ấy.

Ngày ấy chị hai hay đi diễn văn nghệ và có quen một cô bạn. Do lâu quá nên mình cũng quên tên bạn của chị hai rồi. Ngày ấy chị hai vừa vào học tại trường dành cho trẻ em khuyết tật nên chưa biết được nhiều chữ để viết thư, và nhờ mình là người viết thay. Đột nhiên giờ nhớ lại chuyện này thấy có lỗi ghê. Ngày đó hai chị em giận nhau đùng đùng, không đứa nào nói chuyện với đứa nào, nên hành động “viết thư thuê” này cũng ngừng lại tại đây, và chị hai mất một người bạn phương xa. Sở dĩ dùng từ “thuê” vì hồi ấy cứ mỗi lần cãi nhau, mình lại uy hiếp nếu không nhường mình thì mình sẽ không viết nữa.

Ngày ấy chị hai cũng hay tự tạo cho mình một thế giới riêng, một người bạn tưởng tượng và ngồi nói chuyện với bạn ấy không biết mệt mỏi. Bạn ấy luôn lắng nghe, xuất hiện ngay lúc chị cần, và không bao giờ phàn nàn. Chị hai hay chui vào một góc nhà, tay thoăn thoắt thủ ngữ mặc kệ người xung quanh đang làm gì. Mình chỉ biết quan sát, không thắc mắc, cũng chẳng muốn chen vào hay cắt đi.

Lâu lắm rồi không nói chuyện với chị hai, không được dùng thủ ngữ. Cũng quên đi gần hết rồi.

Hồi nhỏ cảm giác con nít lắm, tuy có đủ ba mẹ nhưng tình cảm không trọn vẹn. Nên thèm lắm cái tình cảm gia đình ấy. Cũng may là có bà ngoại bù đắp cho tất cả. Cũng như thèm tình cảm từ anh chị, vì mình là út, nhưng cũng phải biến mình thành một người anh để bảo vệ cho chị, nhường nhịn chị. Có lẽ cũng nhờ thế nên khi bước chân lên Sài Gòn, mình trưởng thành và có vẻ già dặn hơn nhiều đứa bạn đồng trang lứa. Nhưng cũng lấy đi của mình những cảm xúc gia đình. Nói thật, thật lòng, nếu ai giờ này còn hỏi mình có buồn hay có thèm cảm giác gia đình thương yêu hay không, mình sẽ trả lời ngay là KHÔNG. Nhưng dĩ nhiên, có một chút cũng tốt, ít nhất mình cũng có điểm tựa, và có nơi chốn để quay về, vì giờ bà ngoại cũng đâu còn nữa. Hoặc chí ít, thỉnh thoảng sẽ có thể cho ta cảm giác… buông xuôi cho bớt mệt mỏi. Nhưng mình phải luôn vận động, vận động để tồn tại. Ngày trước chúng ta học triết, vạn vật luôn vận động cớ sao ta lại đứng yên?

Những người như cô Emma tạo cho chúng ta nhiều động lực, nhiều cảm hứng để đứng lên khi mệt mỏi hay vấp ngã. Cô cũng cho bản thân mình thấy mình còn quá may mắn. Ngưng than vãn và hãy bước đi, làm gì có ý nghĩa. Đôi lúc chúng ta đang vận động theo quán tính, nhưng cần những lúc lắng lòng để nhìn lại xung quanh. Chợt nhớ lại chuyện chiều hôm ấy ngồi cafe bên nhà, có một bé trai mặt tất tả mời vé số. Mình lắc đầu và còn không buồn nhìn mặt như một bản năng sống tại Sài Gòn. Không như những người khác đứng kì kèo năn nỉ mà em chạy phắc sang một bàn nhác. Bất giác mình nhìn đồng hồ thì đã 4 giờ chiều, cũng hiểu nguyên nhân tại sao nhưng không gọi lại kịp…

Cũng xin phép trích dẫn bài thơ của cô. Thêm một lời khen nữa cho ban biên tập đã chuyển ngữ và chỉnh sửa lại qua thể lục bát hết sức xúc động.

NHỮNG CÂU HỎI

Emma Phạm Thị Chín

Ánh trăng này có chiếu soi
Vì sao kia có sáng ngời mẹ ơi?
Thanh âm cuộc sống đẹp tươi
Có hát cùng mẹ như cười với con?
Mẹ ơi mẹ có biết không?
Con đang tìm mẹ giữa mênh mông ngàn
Xuyên cả năm tháng không gian
Phận mồ côi vẫn đi ngang bên đời
Dọc bờ cát trắng chơi vơi
Ngày ngày con ngóng về nơi mẹ hiền
Qua bao dãy phố mái hiên
Thì thầm con ước đoàn viên một ngày
Để thỏa lòng bấy lâu nay
Con khao khát được vòng tay ôm ghì
“Mẹ yêu con”, ba tiếng thần kỳ
Yêu thương bỗng chốc trên mi dâng đầy
Gió ơi gió hãy mang theo
Giọt buồn con khóc gieo neo nơi này
Nắng ơi nắng có lên đầy
Gửi nụ cười nhớ con bay tới người
Giọt nước nào xua tan cơn khát
Tình yêu con hướng tới mẹ yêu
Hơi ấm nào lau khô nước mắt
Đã thành sông, thành biển mất rồi
Mẹ dù có ở nơi nao
Con mong trong nỗi khát khao bao ngày
Đoàn viên ta sẽ tới ngay
Vượt qua bóng tối thác ghềnh cheo leo
Hoa cười và gió sẽ reo
Cỏ xanh chim hót trong veo mặt hồ
Cây đời hạnh phúc điểm tô
Buồn ơi ở lại ta chờ thương yêu
Rồi con ùa tới mẹ yêu
Vòng tay ấm áp con nhiều lần mơ
Và rồi con sẽ về nhà
Chúng ta không phải cách xa như giờ…